Standard OHSAS 18001, dotyczący systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, przez wiele lat stanowił zbiór najlepszych praktyk dotyczących BHP w zakładach pracy. Mimo to, według statystyk prowadzonych przez Międzynarodową Organizację Pracy, liczba wypadków związanych z wykonywaniem pracy nieustannie rośnie, pozostawiając wielu pracowników w stanie ciągłego zagrożenia, pomimo przestrzegania zakładowych zasad BHP.

Z tego powodu powstała zupełnie nowa wersja ISO 45001:2018, uwzględniająca nowe statystyki wypadków i przyjmująca bardziej zaostrzoną politykę w kierunku zapewniania bezpiecznych warunków pracy na każdym etapie produkcji.

Jakie są jej podstawowe założenia, czym różni się od starszej wersji i dlaczego warto do niej certyfikować?

Założenia ISO 45001

Norma ISO 45001 nie narzuca konkretnych kryteriów dotyczących wydajności systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwie oraz jego konstrukcji. W normie brak bezpośrednich przepisów BHP wymaganych do przestrzegania na terenie zakładów pracy.

Norma ISO 45001 skupia się na tym, aby to przedsiębiorstwa stworzyły własne systemy dostosowane do ich wewnętrznych potrzeb, opracowane zgodnie z luźnymi, choć bardzo specyficznymi wytycznymi normy. I tak system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwie powinien opierać się na modelu Deminga, zakładającym działanie w trybie Plan-Do-Check-Act. Model ten podkreśla rolę określania celów i dążenia do nich w ramach ciągłego doskonalenia działań przedsiębiorstwa na rzecz BHP.

Każde zaplanowane działanie powinno zostać wprowadzone, ocenione, poprawione i dopiero wtedy wdrożone na stałe. Pozwala to na osiągnięcie dobrych rezultatów bez tworzenia dodatkowego zagrożenia. To właśnie na identyfikacji zagrożeń i ryzyka norma koncentruje się najmocniej. Firmy chcące działać z nią w zgodzie muszą określić wszelkie ryzyka i zagrożenia pojawiające się we wszystkich obszarach zarządzania przedsiębiorstwem i w razie konieczności zaplanować strategię działania, dążącą do ich pełnej eliminacji.

Wdrożenie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy opartego o normę Certyfikacji ISO 45001 nie jest dla firm działaniem obowiązkowym, jednak wnioskując z obserwacji rynku i zachowania najważniejszych graczy w poszczególnych branżach, stanowi działanie opłacalne.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez ISO 45001

Wprowadzono nowe zapisy dotyczące systematycznego określania i monitorowania kontekstu organizacji.

Silniej zaakcentowano potrzeby i oczekiwania pracowników i innych zainteresowanych stron w celu zidentyfikowania i zrozumienia czynników, które mają być kontrolowane przy pomocy systemu zarządzania.

Określono zadania przedsiębiorstwa w kwestii zidentyfikowania ryzyka i szans, które mogą wpływać na zdolność systemu zarządzania do dostarczania zamierzonych wyników, w tym poprawy higieny i bezpieczeństwa w miejscu pracy.

Położono mocniejszy akcent na zaangażowanie i odpowiedzialność najwyższego kierownictwa za skuteczność systemu zarządzania.

Wzmocniono ukierunkowanie na cele jako element będący podstawą doskonalenia i oceny efektów działania.

Rozszerzono wymagania dotyczące: uczestnictwa, konsultacji i partycypacji pracowników, komunikacji oraz zakupów, w tym procesów zlecanych na zewnątrz.

KORZYŚCI Z TRANSFERU DO ISO 45001

Certyfikacja ISO 45001 umożliwi przedsiębiorstwu poprawę wyników w zakresie bezpieczeństwa pracy przez opracowanie i wdrożenie polityki i określenie celów BHP oraz, poprzez ustanowienie systematycznych procesów, które uwzględniać będą jego kontekst i ryzyko, szanse oraz wymogi prawne. Normy umożliwią też określanie zagrożeń w celu ich wyeliminowania lub wprowadzenia kontroli, aby zminimalizować ich potencjalne skutki. Ustanowienie kontroli operacyjnych pomoże zarządzać ryzykiem w zakresie BHP i spełniać wymogi prawne.

Dokonanie transferu do ISO 45001 zwiększy w przedsiębiorstwie świadomość zagrożeń w obszarze BHP i ułatwi dokonywanie ocen wyników w tym zakresie, celem podjęcia odpowiednich działań. Równie ważnym aspektem jest zapewnienie pracownikom aktywnego udziału w sprawach BHP.

Wszystkie te środki zapewnią, że reputacja przedsiębiorstwa jako bezpiecznego miejsca do pracy będzie promowana i może przynieść więcej bezpośrednich korzyści. Wymienić tu można poprawę zdolności reagowania na problemy związane z przestrzeganiem przepisów, zmniejszenie ogólnych kosztów występujących incydentów, ograniczenie przestojów i kosztów zakłóceń w działaniu firmy, obniżenie wysokości składek ubezpieczeniowych, a także zmniejszenie absencji i rotacji pracowników.

Jak dokonać transferu?

Po zapoznaniu się z nowymi zapisami i dokonaniu samooceny, przedsiębiorstwo będzie mogło określić, czy rozumie nowy standard. Po uzyskaniu pozytywnej oceny można rozpocząć przeglądanie standardowych wymagań, aby umożliwić wdrożenie lub przejście do normy ISO 45001. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie DNV GL.

Organizacje posiadające certyfikat OHSAS 18001 mają okres trzech lat (do marca 2021 r.) na dostosowanie systemu zarządzania do nowego standardu.