Edukacja muzealna dla dorosłych opiera się na wykorzystywaniu muzeów jako środka przekazu informacji dotyczących sztuki, kultury i historii. Jest elementem szerszej dziedziny edukacji kulturowej i ma na celu poszerzanie wiedzy i świadomości kulturowej osób, które na co dzień nie korzystają z oferty muzeów. Muzeum może być wykorzystane w środowisku pracy jako element dokształcający i rozwijający lub forma rozrywki i integracji połączonych z elementami edukacyjnymi. Jak wykorzystać muzeum w edukacji dorosłych?

Edukacja muzealna – na czym to polega?

Edukacja muzealna, jako element edukacji kulturowej ma przygotować odbiorcę do bardziej aktywnego, świadomego i krytycznego uczestnictwa w kulturze. Wiele osób dorosłych, po zakończeniu edukacji szkolnej, nie włącza się aktywnie w życie kulturowe lub ogranicza je do pewnego, wąskiego obszaru. Poszerzanie horyzontów i perspektyw, otwieranie umysłu na nowe doznania kulturowe i pogłębianie wiedzy przez wykorzystanie edukacyjnej wartości muzeów może być jednym z najważniejszych elementów edukacji muzealnej.

Edukacja muzealna może pogłębiać kompetencje człowieka w zakresie interpretacji kultury i uzmysławiać istnienie pewnych koncepcji. Wiele zależy jednak od tego z jakim muzeum będziemy mieć do czynienia, jaka będzie treść przekazywana przez jego zawartość i w jakim celu zostanie zorganizowane wyjście do muzeum. Poza obrazami czy rzeźbami, muzea mogą edukować o historii rzemiosła, historii lokalnej, rozwoju człowieka, rozwoju kultury i wielu innych aspektach życia społeczno-kulturowego.

W ramach edukacji muzealnej organizowane są spotkania z przewodnikiem, warsztaty, zajęcia o tematyce powiązanej ze specjalizacją danego muzeum, a także wirtualne i interaktywne spacery po muzeum. Podobnie jak cel, w jakim prowadzona jest edukacja muzealna konkretnej grupy społecznej, forma edukacji pozostaje otwarta a głównym jej elementem jest wykorzystanie zasobów muzeum w sposób niedestruktywny, szanujący zbiory i wartości zasobów, ale i korzystający z nich poza podstawową obserwacją zawartości muzeum.

Edukacja muzealna dla dorosłych jako element rozwoju człowieka

Muzeum edukuje poprzez obcowanie z prezentowanymi tam wystawami, ale także przez sposób w jaki będą one przedstawione odbiorcy prowadzonemu przez przewodnika lub odbierającemu wiedzę i doświadczenie na własną rękę. Założeniem edukacji muzealnej jest takie wykorzystanie zasobów muzeum, by obcowanie z kulturą nie było wyłącznie bierną obserwacją otoczenia, ale realnym procesem przyswajania wiedzy i informacji. Zajęcia prowadzone przez przewodników, wirtualne spacery po muzeum, przedstawione przy każdym eksponacie opisy – każdy aspekt wizyty w muzeum powinien wnosić więcej, niż jedynie wizualne spotkanie ze sztuką, kulturą i historią. Edukacja muzealna ma na celu rozwój społeczny i kulturowym, równie istotny dla człowieka jak rozwój zawodowy i będący ważnym elementem rozwoju osobistego.

Jak wykorzystać muzeum w edukacji dorosłych?

Wdrażając edukację muzealną jako element rozwoju pracowników czy rozwoju określonej grupy społecznej należy wcześniej postawić sobie pytanie jaki cel stawiamy sobie poprzez wprowadzenie grupy do muzeum. W przypadku edukacji pracowników, wdrożenie ich do muzeum związanego bezpośrednio z branżą może poszerzyć ich horyzonty, zainspirować, zmotywować do działania, przygotować na nowe wyzwania czy zadziałać jako edukacyjna, integracyjna przerwa od wykonywanych zadań i codziennych obowiązków. Edukację muzealną można wykorzystać m.in. przy różnego rodzaju wyjazdach integracyjnych czy spotkaniach firmowych.

Gdy docelową grupą odbiorców edukacji muzealnej staje się określona grupa społeczna, cele edukacji muzealnej mogą być znacznie szersze i mniej doprecyzowane. Od osób, które nie są obyte z wyższą kulturą i zwykle nie korzystają z muzeów, galerii, teatru, czy opery, wprowadzenie ich do muzeum powinno być stopniowe, w jakiś sposób połączone z ich zainteresowaniami i nakierowane na otwarty odbiór tego, co zastaną w środku. Od takiej edukacji nie oczekujemy wiedzy merytorycznej, która pozostanie z uczestnikami po wizycie w muzeum – oczekujemy rozwoju osobistego, pobudzenia do pewnych przemyśleń, pracy nad umiejętnością interpretacji i obcowania ze sztuką i kulturą oraz nabywania ogólnego obycia w życiu społecznym.