Fundacja rodzinna to stosunkowo nowe rozwiązanie w polskim prawie, które ma na celu ułatwienie sukcesji i ochronę majątku rodzinnego na pokolenia. Daje przedsiębiorcom możliwość przekazania majątku w sposób uporządkowany i bezpieczny, przy jednoczesnym zachowaniu kontroli nad sposobem jego wykorzystania. Odpowiednie zaplanowanie struktury fundacji pozwala też na uzyskanie znaczących korzyści podatkowych. Warto więc przyjrzeć się, jakie aktywa można wnieść do fundacji rodzinnej i jak wygląda ich opodatkowanie, zwłaszcza w kontekście funkcjonowania Fundacji rodzinnej w Warszawie.

Jakie aktywa można wnieść do fundacji rodzinnej?

Ustawa o fundacji rodzinnej przewiduje bardzo szeroki katalog składników majątkowych, które mogą zostać wniesione do fundacji. Celem tego rozwiązania jest umożliwienie właścicielom firm oraz osobom prywatnym elastycznego zarządzania swoim majątkiem i przekazywania go kolejnym pokoleniom.

Do fundacji można wnieść między innymi:
• udziały i akcje w spółkach kapitałowych, w tym w spółkach z o.o. i akcyjnych,
• nieruchomości – zarówno mieszkalne, jak i komercyjne (np. lokale, grunty, magazyny),
• środki pieniężne w dowolnej walucie,
• prawa majątkowe, takie jak prawa autorskie, licencje, znaki towarowe czy patenty,
• instrumenty finansowe, np. obligacje, akcje czy jednostki funduszy inwestycyjnych,
• ruchomości o dużej wartości, np. dzieła sztuki, pojazdy zabytkowe lub kolekcjonerskie.

Wniesienie aktywów do fundacji rodzinnej następuje na podstawie aktu założycielskiego lub statutu, a ich przekazanie jest zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że fundator może wnieść znaczną część majątku bez konieczności zapłaty podatku od darowizny czy PCC.

Jak opodatkowana jest fundacja rodzinna?

Jedną z największych zalet fundacji rodzinnej jest jej korzystne opodatkowanie. Sama fundacja co do zasady korzysta ze zwolnienia z podatku CIT (tzw. zwolnienie podmiotowe), o ile prowadzi działalność w zakresie określonym w ustawie.

Działalność, którą fundacja może prowadzić bez utraty zwolnienia, obejmuje m.in.:
• obrót papierami wartościowymi i udziałami,
• wynajem lub dzierżawę nieruchomości,
• inwestowanie w instrumenty finansowe,
• sprzedaż majątku, jeśli stanowi to element zarządzania funduszem,
• przystępowanie do spółek lub funduszy inwestycyjnych.

W przypadku gdy fundacja prowadzi działalność wykraczającą poza te ramy, np. typową działalność produkcyjną lub handlową, jest zobowiązana do zapłaty CIT w wysokości 25% od dochodów z tej działalności.

Należy też pamiętać, że fundacja płaci CIT w wysokości 15% w momencie przekazywania świadczeń swoim beneficjentom. Ten podatek stanowi swoisty „podatek u źródła” i jest pobierany zanim świadczenie trafi do uprawnionych osób.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy u beneficjentów?

Obowiązek podatkowy po stronie beneficjenta fundacji rodzinnej nie powstaje w momencie wniesienia majątku do fundacji, lecz dopiero wtedy, gdy beneficjent otrzyma świadczenie – np. pieniądze, nieruchomość lub inne składniki majątku.

Momentem powstania przychodu jest więc faktyczne otrzymanie świadczenia, a nie jego przyznanie w statucie fundacji. W zależności od tego, do jakiej grupy podatkowej należy beneficjent względem fundatora, stosuje się różne stawki podatku.

Grupy podatkowe i stawki podatku dla beneficjentów

Ustawa o fundacji rodzinnej przewiduje preferencje podatkowe dla najbliższej rodziny fundatora. Beneficjenci dzielą się na trzy grupy podatkowe, analogicznie jak w przepisach o podatku od spadków i darowizn:

• Grupa 0 – obejmuje małżonka, dzieci, wnuki, rodziców, dziadków, rodzeństwo i pasierbów. W ich przypadku świadczenia z fundacji są całkowicie zwolnione z podatku (jeśli fundacja zapłaciła już 15% CIT).
• Grupa I i II – obejmuje dalszą rodzinę, np. teściów, wujostwo, kuzynostwo. Tu obowiązuje stawka 10% od wartości świadczenia.
• Grupa III – osoby niespokrewnione z fundatorem, np. przyjaciele lub partnerzy życiowi niebędący w związku małżeńskim. W tym przypadku podatek wynosi 15%.

Dzięki takiemu systemowi większość rodzinnych fundacji może przekazywać majątek najbliższym członkom rodziny praktycznie bez dodatkowego obciążenia podatkowego.

Jak zaplanować strukturę fundacji, by była optymalna podatkowo?

Skuteczne zarządzanie fundacją rodzinną wymaga nie tylko przemyślenia zasad sukcesji, ale też strategicznego planowania podatkowego. Odpowiednia struktura może znacząco obniżyć obciążenia fiskalne i ułatwić utrzymanie majątku w rodzinie przez wiele lat.

Przy planowaniu warto wziąć pod uwagę:
• liczbę i stopień pokrewieństwa beneficjentów,
• sposób przekazywania świadczeń (np. regularne wypłaty, jednorazowe dywidendy, świadczenia w naturze),
• źródła przychodów fundacji i ich zgodność z zakresem działalności zwolnionej z CIT,
• możliwość reinwestowania zysków w ramach fundacji bez konieczności ich opodatkowania,
• optymalizację poprzez wybór lokalizacji fundacji i siedziby jej organów (np. Fundacja rodzinna w Warszawie zapewnia łatwiejszy dostęp do doradców podatkowych i prawnych specjalizujących się w sukcesji).

Dobrze zaprojektowana struktura statutu oraz regulaminu wypłat świadczeń pozwala na pełną kontrolę nad majątkiem i minimalizację ryzyka podatkowego, zarówno po stronie fundacji, jak i beneficjentów.

Dlaczego warto skorzystać z profesjonalnego doradztwa?

Założenie fundacji rodzinnej to poważna decyzja o długofalowych skutkach. Wymaga znajomości przepisów prawa handlowego, podatkowego i spadkowego. Dlatego w procesie jej tworzenia i prowadzenia warto skorzystać z pomocy doradców podatkowych, prawników i ekspertów ds. sukcesji.

Profesjonalne wsparcie pozwala dobrać optymalny model działania fundacji, opracować statut zgodny z celami fundatora oraz zapewnić zgodność z przepisami podatkowymi.

Dzięki właściwemu przygotowaniu Fundacja rodzinna w Warszawie może stać się skutecznym narzędziem budowania i ochrony majątku rodzinnego, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo podatkowe i trwałość sukcesji.