Kobiety mogą doświadczać wielu niepokojących objawów, których przyczyną są różnego typu zaburzenia endokrynologiczne. Konieczna będzie wtedy wizyta u specjalisty, który dobierze prawidłowy sposób leczenia. Które symptomy powinny nas zaniepokoić i na co mogą wskazywać? Jakie badania zleci nam endokrynolog przy zaburzeniach miesiączkowania?

Zaburzenia miesiączkowania – co je powoduje?

Świadectwem równowagi hormonalnej oraz dobrego stanu zdrowia jest regularne miesiączkowanie. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą dotyczyć przede wszystkim częstotliwości i obfitości krwawienia, a także jego rytmu oraz czasu trwania. Powszechne są również nasilone dolegliwości bólowe lub występowanie dodatkowego krwawienia w cyklu miesiączkowym. Chociaż podczas pierwszych dwóch lat jego nietypowy przebieg jest zupełnie naturalny, młode pacjentki powinny pozostawać pod stałą opieką lekarza. Powodem do niepokoju będą natomiast zaburzenia endokrynologiczne, które mogą dotyczyć kobiet w każdym wieku.

Znaczenie dla prawidłowego przebiegu oraz regulacji cyklu mają gruczoły wydzielania wewnętrznego (nazywane też dokrewnymi), do których należą przede wszystkim przysadka mózgowa, tarczyca, trzustka, nadnercza i jajniki. Najczęściej spotykanymi zaburzeniami endokrynologicznymi, które mogą mieć negatywny wpływ na miesiączkowanie, są natomiast:

• niedoczynność tarczycy,
• zespół policystycznych jajników,
• tyreotoksykoza (nadmiar hormonów w organizmie),
• zespół Cushinga,

Powszechną przypadłością jest w takich przypadkach oligomenorrhea, czyli stan, w którym cykle są dłuższe niż 35 dni.

Zespół policystycznych jajników a zaburzenia miesiączkowania

Głównymi symptomami zespołu policystycznych jajników są hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie w obszarach typowo męskich, zmiany łojotokowe i trądzik, a także nieregularne krwawienia połączone z dysfunkcją owulacji. PCOS to najczęstszy problem w praktyce endokrynologicznej. Zaburzenia miesiączkowania mogą mieć wówczas bardzo różny charakter. Czasami krwawienie jest rzadkie lub w ogóle się nie pojawia. Zwiększone wydzielanie LH i androgenów, a także długotrwała ekspozycja na estrogen prowadzą też jednak do długich i nieregularnych cykli lub krwotoku miesiączkowego.

Zaburzenia miesiączkowania u kobiet z hiperprolaktynemią

Hormony prolaktyny wytwarzane są przez przysadkę mózgową. Zwiększona produkcja, która charakteryzuje hiperprolaktynemię, może być spowodowana wieloma różnymi czynnikami – zarówno fizjologicznymi, jak też patologicznymi. Stan ten jest jedną z przyczyn braku krwawienia miesiączkowego przez trzy kolejne cykle, może również hamować owulację. Przy hiperprolaktynemii obserwujemy różne schematy zaburzeń menstruacyjnych, takie jak krwawienie między cyklami, oligomenorrhea i krwotok miesiączkowy.

Zaburzenia miesiączkowania a choroby tarczycy

Na zdrowie pacjentek oraz normalny cykl menstruacyjny mogą też wpływać zaburzenia czynności tarczycy. Zmiany długości cyklu oraz ilości krwawienia często towarzyszą niedoczynności tarczycy. Miesiączki miewają wówczas ciężki przebieg i występują rzadziej. Zupełnie inaczej wygląda to w przypadku nadczynności tarczycy, którą charakteryzuje polymenorrhea. Oznacza to skrócenie cykli miesiączkowych, które trwają mniej niż 22 dni.

Pozostałe endokrynologiczne przyczyny zaburzeń miesiączkowania

Zaburzenia miesiączkowania dotyczą również nastoletnich oraz dorosłych kobiet z cukrzycą. Cykl jest wówczas nieregularny i trwa dłużej niż 35 dni, a miesiączki miewają wyjątkowo ciężki przebieg. Rzadkim zaburzeniem endokrynologicznym jest natomiast zespół Cushinga. Zazwyczaj prowadzi do niego nadmierna produkcja kortyzolu lub glukokortykoidów, czyli hormonów sterydowych. Normalny cykl menstruacyjny ma stosunkowo niewielka ilość pacjentek. Do endokrynologicznych przyczyn tego typu nieprawidłowości należy również nieklasyczna postać wrodzonego przerostu nadnerczy, dla której charakterystyczny jest m.in. pierwotny lub wtórny brak miesiączki.

Zaburzenia miesiączkowania – jakie badania może zlecić endokrynolog?

Nieregularne, długie i ciężkie miesiączki czasami mogą być pierwszym objawem przewlekłych zaburzeń endokrynologicznych. Właśnie dlatego w razie jakichkolwiek problemów warto skonsultować się z endokrynologiem, który ustali ich przyczynę oraz zdecyduje o przebiegu leczenia. W większości przypadków bardzo ważna jest wczesna diagnoza, dlatego nie powinniśmy ignorować żadnych nietypowych symptomów. Jakie badania może zlecić endokrynolog?

Podczas pierwszej wizyty lekarz zapozna się z historią choroby, wynikami podstawowych badań przesiewowych oraz typowymi dla pacjentki objawami. Następnie może zlecić dynamiczne badania laboratoryjne, takie jak USG tarczycy. Przygotowując się do wizyty, warto natomiast sprawdzić między innymi poziom stężenia tyreotropiny, czyli TSH, a także hormonów tarczycowych (fT3 i fT4).

Na tej podstawie możliwe jest rozpoznanie choroby i przepisanie odpowiednich leków hormonalnych. Pacjentki często otrzymują również dodatkowe zalecenia. O najlepszych sposobach postępowania przy zaburzeniach miesiączkowania zadecyduje więc endokrynolog. Kostrzyn i okolice mogą otrzymać kompleksową pomoc w tym zakresie w  Centrum Medycznym Jerzykowo.