Otyłość to jedno z największych wyzwań zdrowotnych współczesnego świata. Szacuje się, że obecnie dotyka ona ponad 650 milionów dorosłych na całym świecie i liczba ta stale rośnie. Choroba ta nie tylko wpływa na wygląd, ale przede wszystkim na zdrowie i jakość życia. W artykule omówimy, czym jest otyłość, jakie są jej stopnie zaawansowania oraz jakie metody leczenia są dostępne na każdym z etapów. 

Czym jest otyłość? 

Otyłość to choroba przewlekła polegająca na nadmiernym nagromadzeniu tkanki tłuszczowej, które prowadzi do zaburzeń funkcji organizmu i zwiększonego ryzyka chorób współistniejących. Otyłość może powodować poważne problemy zdrowotne, takie jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby serca czy nowotwory. 

Jak dużo osób cierpi na otyłość? 

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) liczba osób cierpiących na otyłość stale wzrasta. W krajach rozwiniętych, takich jak Polska, odsetek osób z nadwagą i otyłością wynosi ponad 50% wśród dorosłych. Wzrost liczby zachorowań dotyczy także dzieci i młodzieży, co stanowi alarmujący problem społeczny. 

Co jest najczęstszą przyczyną otyłości? 

Otyłość jest chorobą wieloczynnikową, ale do jej głównych przyczyn należą: 

1. Nadmierne spożycie kalorii – dieta bogata w przetworzone produkty, tłuszcze trans i cukry proste. 
2. Brak aktywności fizycznej – siedzący tryb życia ogranicza spalanie kalorii.
3. Czynniki genetyczne – predyspozycje dziedziczne mogą zwiększać ryzyko.
4. Czynniki hormonalne – zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy czy zespół Cushinga. 
5. Czynniki psychologiczne – stres, depresja i emocjonalne objadanie się.

Po czym można stwierdzić otyłość? 

Otyłość diagnozuje się na podstawie wskaźnika masy ciała (BMI – Body Mass Index), który oblicza się, dzieląc masę ciała (w kg) przez wzrost (w metrach) do kwadratu. 

• BMI 25-29,9 – nadwaga. 
• BMI 30-34,9 – otyłość I stopnia. 
• BMI 35-39,9 – otyłość II stopnia. 
• BMI ≥ 40 – otyłość III stopnia (otyłość olbrzymia). 

Dodatkowo uwzględnia się obwód talii oraz analizę składu ciała, aby dokładniej określić rozkład tkanki tłuszczowej. 

Jakie są stopnie zaawansowania otyłości i jak je rozpoznać? 

Otyłość I stopnia 

• BMI 30-34,9 
• Objawy: umiarkowany nadmiar masy ciała, początkowe problemy zdrowotne (np. podwyższone ciśnienie krwi). 
• Ryzyko chorób: zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2, nadciśnienia i miażdżycy.

Otyłość II stopnia 

• BMI 35-39,9 
• Objawy: znaczny nadmiar masy ciała, utrudnienia w codziennej aktywności, większa liczba chorób współistniejących. 
• Ryzyko chorób: wysoki poziom cholesterolu, przewlekłe zapalenia stawów, problemy z oddychaniem.

Otyłość III stopnia (otyłość olbrzymia) 

• BMI ≥ 40 
• Objawy: skrajny nadmiar masy ciała, poważne ograniczenia ruchowe, zagrażające życiu powikłania zdrowotne. 
• Ryzyko chorób: bardzo wysokie ryzyko zawału serca, udaru mózgu, niewydolności oddechowej. 

Jakie są dostępne metody leczenia otyłości? 

Leczenie otyłości zależy od jej stopnia zaawansowania i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Wymaga indywidualnego podejścia i obejmuje:

1.Zmiana stylu życia 

• Dieta: zbilansowana, niskokaloryczna dieta opracowana przez dietetyka.
• Aktywność fizyczna: regularne ćwiczenia dopasowane do możliwości pacjenta. 
• Skuteczne w przypadku otyłości I stopnia.

2. Terapia farmakologiczna 

• Stosowanie leków na receptę, które wspomagają utratę masy ciała, np. poprzez zmniejszenie apetytu. 
• Zalecana w otyłości II i III stopnia jako wsparcie diety i ćwiczeń.

3. Chirurgia bariatryczna 

• Zabiegi takie jak rękawowa resekcja żołądka, bypass żołądkowy czy balon żołądkowy. 
• Stosowana w przypadku otyłości II i III stopnia, gdy inne metody zawiodły.
• Skutecznie redukuje masę ciała i poprawia stan zdrowia pacjenta.

4. Terapia psychologiczna 

• Pomoc w radzeniu sobie z emocjami, które mogą prowadzić do objadania się.
• Zalecana na każdym etapie leczenia.

Dlaczego warto leczyć otyłość od najwcześniejszego stadium? 

Im wcześniej otyłość zostanie zdiagnozowana i leczona, tym większe szanse na uniknięcie poważnych powikłań zdrowotnych. Wczesne podjęcie działań: 

• Zapobiega rozwojowi chorób współistniejących, takich jak cukrzyca czy choroby serca. 
• Zwiększa skuteczność leczenia dzięki mniejszemu obciążeniu organizmu.
• Poprawia jakość życia pacjenta i zwiększa jego motywację do dalszych zmian. 

Podsumowując, otyłość to poważna choroba, która wymaga odpowiedniego leczenia na każdym etapie jej rozwoju. Rozpoznanie stopnia zaawansowania otyłości pozwala na dobór skutecznych metod terapeutycznych, od zmiany stylu życia po zaawansowane zabiegi bariatryczne. Skuteczne leczenie otyłości nie tylko poprawia wygląd, ale przede wszystkim zdrowie i komfort życia pacjenta. Warto pamiętać, że im wcześniej zaczniemy działać, tym większe mamy szanse na trwały sukces w walce z otyłością.