Pleśniawki to biały, twarożkowaty nalot na błonach śluzowych jamy ustnej i języku, który może pojawić się już u noworodka. Pleśniawki wzbudzają niepokój wielu młodych rodziców. Ze względu na wygląd pleśniawki bardzo często początkowo mylone są przez niedoświadczonych rodziców z resztkami mleka. Pleśniawka to powierzchowna infekcja błony śluzowej jamy ustnej przez grzyb (drożdżak) Candida albicans. Pleśniawki występują w jamie ustnej, na języku oraz czasem na podniebieniu dziecka pod postacią białych plamek przypominających nieco ścięte mleko. Pojedyncze mniejsze plamki mogą zlewać się w większe wysepki – wtedy może tworzyć się jednolita biała warstwa grzyba, co powoduje, że cała błona śluzowa pokryta jest białym nalotem. W przypadku bardzo zaawansowanej infekcji może dojść do rozszerzenia się pleśniawki na przełyk, krtań, tchawicę i oskrzela.

Skąd się biorą pleśniawki

Pleśniawki to infekcja grzybicza wywoływana przez drożdżaka Candida albicans. Dziecko może się nią zarazić już podczas przechodzenia przez drogi rodne matki podczas porodu. Do infekcji może dojść także poprzez kontakt ze piersią matki lub nie umytym smoczkiem. Grzyb Candida albicans obecny jest w organizmach wielu osób, ale nie wywołuje u nich infekcji, ponieważ dojrzały i silny organizm radzi sobie z nim bezobjawowo. Małe dzieci, szczególnie te, które mają obniżoną odporność (wcześniaki, niemowlęta po kuracji antybiotykowej, noworodki) na kontakt z grzybem zwykle od razu reagują białym nalotem jamy ustnej i języka. Należy pamiętać, aby nie oblizywać smoczka dziecka, ponieważ w ten sposób można je zarazić nie tylko pleśniawkami, ale także na przykład próchnicą.

Leczenie – jak leczyć pleśniawki

Leczenie pleśniawek nie jest proste. Po wyleczeniu bardzo często dochodzi do ponownego zarażenia przez kontakt ze smoczkami czy zabawkami, które wcześniej były używane przez dziecko. Dlatego w czasie leczenia należy szczególnie zadbać o higienę dziecka i jego otoczenia. Ważne jest codzienne i dokładne mycie wszystkiego z czym stykają się usta dziecka. W przypadku karmienia piersią bardzo ważne jest mycie brodawek przed i po każdym karmieniu (należy to robić także po to, aby infekcja nie objęła brodawek matki), ponieważ często wyleczone dziecko ponownie zaraża się od matki, a potem matka od niego i w ten sposób pleśniawka powraca cyklicznie. Infekcji brodawek nie sposób u siebie nie zauważyć – zaczynają one piec, swędzieć, a skóra na nich robi się popękana lub twarda. Mimo bólu nie ma medycznych wskazań do przerywania karmienia. Jeśli brodawki matki zostaną zaatakowane przez pleśniawkę, należy je smarować tym samym preparatem co buzię dziecka. Lekarz zwykle przepisuje dziecku środek w płynie. Należy zamoczyć w nim jałowy gazik i przecierać chorobowo zmienione błony śluzowe dziecka, tak aby dokładnie usunąć pleśniawki. Należy to jednak robić delikatnie, aby nie powodować powstawania bolesnych ran błony śluzowej. Najczęściej stosowanymi środkami są Aphtin i Nystatyna, nie należny jednak stosować ich bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem, zwłaszcza u bardzo małych dzieci. W bardziej zaawansowanych infekcjach stosuje się także gecjanę. Roztwór gecjany jest bardzo skuteczny, ale pozostawia na buzi dziecka fioletowe zabarwienia, które odstraszają od jego używania wielu rodziców. Należy jednak pamiętać, że ważniejsze jest wyleczenie pleśniawek! Należy pamiętać, żeby w żadnym wypadku nie przerywać leczenia tuż po pierwszej poprawie stanu zdrowia dziecka, tylko zgodnie z zaleceniami lekarza dalej pędzlować buzię dziecka tak, aby infekcja już nie powróciła.

Domowe sposoby na pleśniawki

Domowym sposobem na walkę z pleśniawkami jest stosowanie kwaśnych płynów, ponieważ grzyb je wywołujący zdecydowanie preferuje zasadowe środowisko. Można zatem z powodzeniem stosować zwykłą witaminę C. Niektóre źródła wskazują także na mocz dziecka (dość kontrowersyjny sposób, ale podobno najbardziej skuteczny).

Pleśniawki u niemowląt, a brak apetytu

Pleśniawki w buzi niemowlaka zwykle są dla niego dość nieprzyjemne i mogą powodować ból. Z tego powodu dziecko może czasem odmawiać ssania – należy wtedy zachować spokój podczas karmienia. Jeśli dziecko z powodu dyskomfortu wywołanego pleśniawkami notorycznie odmawia ssania, można spróbować karmić je łyżeczką. Zwykle bardzo szybko po rozpoczęciu leczenia stan śluzówki dziecka poprawia się na tyle, że jego apetyt powinien powrócić do normy.

Czy pleśniawki powstają tylko w buzi dziecka?

Grzyb Candida albicans odpowiedzialny jest również za pieluszkowe zapalenie skóry. W przypadku zaawansowanej infekcji pleśniawki mogą wtedy objąć także układ pokarmowy dziecka.