Przemęczony kierowca autobusu lub samochodu ciężarowego może stanowić poważne zagrożenie dla wszystkich uczestników ruchu na drodze a także dla załadunku swojego pojazdu.

Z tego powodu prawo nakłada surowe kary za przekroczenie limitów jazdy. Ile wynosi maksymalny czas prowadzenia pojazdu i jakie kary grożą za nieuszanowanie tych reguł?

Czas pracy kierowcy – najważniejsze zasady

W ciągu dnia kierowca nie może prowadzić pojazdu dłużej niż 9 godzin. Dwa razy w tygodniu czas ten można wydłużyć do 10 godzin. Nie jest to jednak nieprzerwany czas jazdy, po upływie 4,5 godziny kierowca musi zrobić sobie 45-minutową przerwą, którą według swojego uznania może podzielić na dwie: 15- i 30-minutową. Kierowca ma ponadto prawo do 11-godzinnego odpoczynku w ciągu doby od momentu rozpoczęcia pracy, który również może podzielić na dwa krótsze okresy regeneracji: 3- i 9-godzinny. 

W ciągu tygodnia łączny czas jazdy nie możne przekroczyć 56 godzin. Jeżeli w pierwszym tygodniu osiągnięto tę maksymalną liczbę godzin, w drugim tygodniu limit czasu pracy kierowcy wynosi jedynie 34 godziny. Wynika to z zasady, że czas prowadzenia pojazdu przez jednego kierowcę nie może przekroczyć w dwóch następujących po sobie tygodniach 90 godzin.

Jeżeli chodzi o przysługujący kierowcy w każdym tygodniu odpoczynek, wynosi on 45 godzin. Możliwe są modyfikacje tej zasady, mianowicie w tygodniu następującym po tygodniu, w którym kierowca wykorzystał 45 godzin odpoczynku, odpoczynek można skrócić do 24 godzin. Odebrany w ten sposób czas regeneracji należy zwrócić w trzecim tygodniu.

W sytuacji, gdy pojazd jest prowadzony tandemowo przez dwóch kierowców, czas jazdy może wynieść nawet 30 godzin pod warunkiem, że każdy z kierowców prowadził maksymalnie przez 9 godzin (lub dwa razy w tygodniu – 10) i miał 9 kolejnych godzin odpoczynku.

Inaczej została uregulowana również jazda w porze nocnej. Zgodnie z ustawą o czasie pracy kierowców, pora nocna to wskazane przez przedsiębiorstwo transportowe 4 godziny pomiędzy północą a 7.00 rano (np. od 2.00 do 6.00 rano). Jeżeli kierowca wykonywał będzie pracę właśnie w tym czasie, czas jego pracy nie może przekroczyć 10 godzin w ciągu całej doby. 

Jak monitorowany jest czas pracy kierowcy?

Urządzeniem, które monitoruje i zapisuje czas pracy większości kierowców jest tachograf. Jego obecności w każdym samochodzie ciężarowym i autobusie wymagają przepisy prawa. Dzięki tachografowi, kierowcy mogą samodzielnie kontrolować czas swojej pracy i planować odpoczynek bez ciągłego zaglądania na zegarek. Sprzęt ten zdolny jest też do rejestrowania prędkości, z jaką porusza się pojazd i zmian tej prędkości w czasie. 

Pracodawca, dla którego pracuje kierowca, zobowiązany jest do ewidencji danych pozyskiwanych przez tachograf. 

Kary ITD – czego możemy się spodziewać?

Kary za przekroczenie dopuszczalnego czasu pracy kierowców nakłada Inspekcja Transportu Drogowego. Ile mogą wynieść?

• Kara za przekroczenie dziennego czasu pracy kierowcy to 50 zł od pierwszej rozpoczętej godziny i 100 zł od każdej następnej.
• Kara za jazdę bez wymaganych przepisami przerw to 50 zł za przekroczenie czasu jazdy od 15 do 30 minut i 100 zł za każde następne rozpoczęte 30 minut.
• Kara za przekroczenie czasu tygodniowego wynosi:
  • 50 zł za każdą rozpoczętą godzinę od 30 minut do 2 godzin;
  • 100 zł za każde następne rozpoczęte 30 minut; 
  • 300 zł za przekroczenie od 2 do 10 godzin; 
  • 500 zł za przekroczenie powyżej 10 godzin.
    Maksymalna kara za przekroczenie limitu tygodniowego może wynieść aż 12 000 zł.

Jeżeli nieprawidłowości zostaną wykryte podczas kontroli u pracodawcy, nałożony mandat może opiewać nawet na kwotę 40 000 zł. Jak możemy zaobserwować, kary ITD bywają dotkliwe a przepisy dotyczące czasu pracy kierowców skomplikowane. Dlatego warto dbać o odpowiednie przeszkolenie i kwalifikacje swoich pracowników administracyjnych. Bardzo dobrym pomysłem może być zapewnienie im udziału w kursie rozliczania czasu pracy kierowców, na którym poznają zawiłości regulacji prawnych ze szczególnym uwzględnieniem ich najnowszych zmian.