Akomodacja oka to nic innego jak jego zdolność do obserwowania przedmiotów zarówno z bliska, jak i z daleka, i łapania ostrości obrazu w każdej odległości. Zdolność akomodacji przypisuje się zmiennemu kształtowi soczewki oka dostosowującemu się w zależności od przedmiotu, jaki chcemy obserwować. Niestety, przemęczony wzrok oraz naturalne starzenie się oka z czasem powodują osłabienie akomodacji, czego efektem są problemy z widzeniem z bliska lub z daleka. Jak leczy się schorzenia z akomodacją oka i jak można się przed nimi uchronić?

Jak działa akomodacja oka?

Proces akomodacji oka i dopasowania ostrości wzroku zarówno do widzenia bliskich, jak i dalekich przedmiotów jest dla człowieka jak najbardziej naturalny i wrodzony. Soczewka oka odpowiadająca za ostre widzenie na różnych odległościach jest na tyle elastyczna, by zmieniać swój kształt na mniej lub bardziej kolisty zależnie od odległości przedmiotu, na którym chcemy skupić wzrok. Gdy elastyczność soczewki słabnie, coraz trudniej jest skupić wzrok na przedmiotach znajdujących się w bliskiej odległości. Jeśli przyczyną tego jest postępujący wiek, problemy z akomodacją nazywane są prezbiopią – postępującą wadą utrudniającą widzenie z bliska i z czasem powodującą całkowite zatrzymanie zdolności akomodacji, a więc wymagającą stosowania odpowiedniej korekcji okularowej.

Problemy z akomodacją mogą wynikać nie tylko ze starzenia się narządu wzroku i rozwijającej się prezbiopii, ale także w wyniku chorób narządu wzroku, niektórych chorób ogólnoustrojowych oraz z powodu przyjmowanych leków stymulujących układ nerwowy współczulny i układ przywspółczulny. Na pogorszenie się zdolności akomodacji oka mogą wpływać także alkohol i leki antyhistaminowe.

Objawy problemów z akomodacją oka

Podstawowym wskaźnikiem zaburzeń akomodacji oka są problemy z widzeniem z bliska niewynikające bezpośrednio z nadwzroczności. W przypadku niesprawnej akomodacji wiele osób może mieć zarówno problem z wyostrzaniem obrazu blisko siebie, jak i z szybką zmianą ostrości widzenia pomiędzy przedmiotami znajdującymi się blisko i daleko. Kolejnym objawem problemów z akomodacją może być nadmierne męczenie się oczu przy dłuższej pracy z bliska, np. przy komputerze, wypełnianiu dokumentów czy drobnych pracach manualnych. W wielu przypadkach problemy z akomodacją nie oznaczają całkowitego braku ostrego widzenia na krótkich odległościach, a jedynie zaburzenie szybkiego bądź długotrwałego wyostrzania wzroku blisko siebie.

Jak leczy się problemy z akomodacją oka?

Ze względu na bliskie pokrewieństwo problemów z akomodacją oka i wad refrakcji, a więc krótkowzroczności i dalekowzroczności, do leczenia kłopotów z ostrością wzroku stosuje się zarówno okulary korekcyjne, jak i soczewki kontaktowe np. miesięczne. Dobór odpowiedniego rodzaju korekcji musi być przeprowadzony pod okiem okulisty, który będzie w stanie oszacować odpowiednią moc optyczną szkieł i ułatwić pracę oczu zarówno przy patrzeniu z bliska, jak i z daleka. Często stosowanym rozwiązaniem w przypadku problemów z akomodacją są okulary progresywne, które poza usprawnianiem widzenia z bliska poprawiają także ostrość wzroku z daleka. Okulary tego typu mogą przydać się w prezbiopii, jeśli pacjent widzi coraz gorzej właśnie ze względu na starzenie się narządu wzroku. Jak w przypadku większości wad wzroku, problemy z akomodacją mogą być rozwiązane poprzez leczenie operacyjne i laserową korekcję wady wzroku.

Na problemy z akomodacją narażona jest znaczna część osób w podeszłym wieku (prezbiopia jest dość naturalnym efektem starzenia się oka i trudno jej uniknąć), ale coraz częściej narzekają na nie także osoby aktywne zawodowo i spędzające większość swojego czasu na pracy z bliska, przed komputerem, gdzie wzrok męczy się wyjątkowo szybko. W ich przypadku wielu problemów z akomodacją da się uniknąć – stosowanie ćwiczeń rozluźniających napięcie akomodacji i krótkich przerw w pracy wzrokowej z bliska działają korzystnie na zdrowie całego układu wzrokowego, pozwalają uniknąć nadmiernego podrażnienia spojówek i zaburzeń łzawienia oczu oraz przyzwyczajają wzrok do tego, by regularnie zmieniać perspektywę patrzenia i akomodacji odpowiednio do przedmiotu, na którym chcemy się skupić.