Zmniejszenie żołądka, znane również jako operacja bariatryczna, to chirurgiczna metoda leczenia otyłości, której celem jest zmniejszenie objętości żołądka. Procedura ta polega na ograniczeniu pojemności żołądka, co z kolei zmniejsza ilość spożywanego jedzenia i wspomaga utratę masy ciała. Zabieg ten może być wykonany przy użyciu różnych technik chirurgicznych, takich jak rękawowa resekcja żołądka (sleeve gastrectomy), bypass żołądkowy czy regulowana opaska żołądkowa. Każda z tych metod ma na celu zmniejszenie zdolności żołądka do przechowywania pokarmu, co prowadzi do szybszego uczucia sytości i zmniejszenia apetytu. W rezultacie pacjenci spożywają mniej kalorii, co sprzyja utracie wagi.

Kiedy wykonuje się zmniejszenie żołądka?

Zmniejszenie żołądka wykonuje się zazwyczaj u osób z otyłością, które nie osiągnęły znaczącej i trwałej utraty masy ciała przy użyciu innych metod, takich jak dieta, ćwiczenia fizyczne i farmakoterapia. Zabieg ten jest zalecany pacjentom z wskaźnikiem masy ciała (BMI) powyżej 40, co klasyfikuje ich jako osoby z otyłością III stopnia. Może być również rekomendowany osobom z BMI powyżej 35, jeśli współistnieją choroby związane z otyłością, takie jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby serca czy obturacyjny bezdech senny. Zmniejszenie żołądka może być również rozważane u pacjentów, którzy mają trudności z poruszaniem się z powodu nadmiernej wagi lub u których otyłość powoduje poważne problemy zdrowotne.

W jakim celu wykonuje się zmniejszenie żołądka?

Głównym celem zmniejszenia żołądka jest trwała utrata masy ciała, która prowadzi do poprawy stanu zdrowia i jakości życia pacjenta. Operacja ta pomaga również w leczeniu i kontroli chorób związanych z otyłością, takich jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, a nawet niektóre rodzaje raka. Dzięki zmniejszeniu objętości żołądka pacjenci doświadczają szybszego uczucia sytości, co ogranicza spożycie kalorii. W efekcie zmniejsza się masa ciała, co prowadzi do poprawy funkcjonowania organizmu i zmniejszenia ryzyka powikłań zdrowotnych. Długoterminowe korzyści obejmują również lepszą kontrolę nad chorobami przewlekłymi, poprawę mobilności oraz wzrost samooceny i jakości życia.

Przeciwwskazania do zabiegu

Nie każdy może przystąpić do zabiegu zmniejszenia żołądka. Istnieje kilka przeciwwskazań, które mogą wykluczyć pacjenta z operacji. Do najważniejszych przeciwwskazań należą:

• Ciężkie zaburzenia psychiczne: Osoby z poważnymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak schizofrenia, nie są zazwyczaj kandydatami do operacji bariatrycznej. Wymaga to stabilizacji stanu psychicznego przed przystąpieniem do zabiegu.
• Choroby nowotworowe w fazie aktywnej: Pacjenci z aktywnymi nowotworami muszą najpierw przejść leczenie onkologiczne, zanim będą mogli rozważyć operację zmniejszenia żołądka.
• Choroby zapalne przewodu pokarmowego: Choroby takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna mogą stanowić przeciwwskazanie do zabiegu z powodu ryzyka powikłań pooperacyjnych.
• Ciąża: Kobiety w ciąży nie mogą poddać się operacji bariatrycznej. Zaleca się odczekanie co najmniej roku po porodzie przed rozważeniem takiego zabiegu.
• Uzależnienia od alkoholu i narkotyków: Pacjenci z aktywnymi uzależnieniami muszą najpierw przejść program leczenia uzależnień przed kwalifikacją do operacji.

Jak przygotować się do zabiegu?

Przygotowanie do zabiegu zmniejszenia żołądka obejmuje szereg kroków, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa i skuteczności operacji. Oto najważniejsze etapy przygotowań:

• Konsultacja z chirurgiem bariatrycznym: Pierwszym krokiem jest spotkanie z doświadczonym chirurgiem, który oceni stan zdrowia pacjenta i omówi różne opcje zabiegowe.
• Przeprowadzenie badań laboratoryjnych i diagnostycznych: Przed operacją konieczne jest wykonanie szeregu badań, takich jak morfologia krwi, badania biochemiczne, EKG czy gastroskopia, aby ocenić stan zdrowia pacjenta.
• Spotkanie z dietetykiem: Dietetyk pomoże pacjentowi przygotować się do zmiany nawyków żywieniowych i opracować plan diety przedoperacyjnej, który często obejmuje niskokaloryczną dietę przez kilka tygodni przed zabiegiem.
• Konsultacja psychologiczna: Spotkanie z psychologiem jest ważne, aby ocenić gotowość emocjonalną pacjenta do operacji i zapewnić wsparcie w radzeniu sobie ze stresem i zmianami po operacji.
• Przestrzeganie diety przedoperacyjnej: Przez kilka tygodni przed operacją pacjent musi stosować niskokaloryczną dietę, aby zmniejszyć rozmiar wątroby i ułatwić przebieg operacji.

Jak wygląda zabieg zmniejszenia żołądka?

Zabieg zmniejszenia żołądka wykonywany jest zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym i trwa od jednej do trzech godzin, w zależności od wybranej metody. W zależności od techniki operacyjnej, chirurg może:

• Usunąć część żołądka (rękawowa resekcja żołądka): W tej procedurze usuwa się około 75-80% żołądka, pozostawiając jedynie wąski rękaw. To zmniejsza pojemność żołądka i ogranicza ilość spożywanego jedzenia.
• Stworzyć mały woreczek żołądkowy i połączyć go bezpośrednio z jelitem cienkim (bypass żołądkowy): Ta technika polega na utworzeniu małego woreczka na górze żołądka i połączeniu go z jelitem cienkim, omijając większą część żołądka i początkowy odcinek jelita cienkiego. Skutkuje to zmniejszeniem absorpcji kalorii i składników odżywczych.
• Założyć regulowaną opaskę na górną część żołądka (regulowana opaska żołądkowa): Opaska żołądkowa to elastyczny pierścień, który zakłada się na górną część żołądka, tworząc mały woreczek. Opaska może być regulowana, co pozwala kontrolować wielkość otworu między woreczkiem a resztą żołądka.

Po operacji pacjent pozostaje w szpitalu na obserwacji przez kilka dni, aby monitorować jego stan zdrowia i zapewnić odpowiednią opiekę pooperacyjną.

Jakie przynosi efekty i czy jest skuteczny?

Zmniejszenie żołądka jest uznawane za skuteczną metodę leczenia otyłości. Pacjenci mogą stracić od 50% do 70% nadmiernej masy ciała w ciągu pierwszych dwóch lat po operacji. Długoterminowe korzyści obejmują:

• Utrata masy ciała: Większość pacjentów doświadcza znacznej i trwałej utraty masy ciała, co prowadzi do poprawy ogólnego stanu zdrowia.
• Poprawa zdrowia metabolicznego: Operacja pomaga w kontrolowaniu cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii i innych zaburzeń metabolicznych.
• Zmniejszenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych: Utrata masy ciała i poprawa stanu zdrowia metabolicznego przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka zawału serca, udaru mózgu i innych chorób sercowo-naczyniowych.
• Poprawa jakości życia: Pacjenci często zgłaszają poprawę samooceny, zwiększenie energii i lepsze samopoczucie psychiczne.

Zalety i wady tej metody w leczeniu otyłości

Zalety:

• Znaczna i trwała utrata masy ciała: Pacjenci mogą stracić dużą ilość nadmiernej masy ciała, co prowadzi do poprawy zdrowia.
• Poprawa stanu zdrowia: Zmniejszenie ryzyka chorób związanych z otyłością, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca, nadciśnienie tętnicze i obturacyjny bezdech senny.
• Poprawa jakości życia: Lepsza samoocena, większa mobilność i zwiększona aktywność fizyczna.
• Zmniejszenie ryzyka powikłań związanych z otyłością: Dzięki operacji zmniejsza się ryzyko powikłań zdrowotnych, takich jak choroby serca, udar mózgu, niektóre rodzaje raka i choroby stawów.

Wady:

• Możliwe powikłania operacyjne: Jak każda operacja, zmniejszenie żołądka wiąże się z ryzykiem powikłań, takich jak infekcje, krwawienia, wycieki z miejsca zszycia żołądka czy powikłania związane z znieczuleniem.
• Konieczność przestrzegania ścisłej diety i zmiany stylu życia: Pacjenci muszą dostosować swoje nawyki żywieniowe i styl życia do nowych warunków po operacji, co może być wyzwaniem.
• Ryzyko niedoborów żywieniowych: Zmniejszenie objętości żołądka i zmniejszenie absorpcji składników odżywczych może prowadzić do niedoborów witamin i minerałów, co wymaga długoterminowej suplementacji.
• Konieczność długoterminowej opieki medycznej i monitorowania: Pacjenci muszą regularnie kontrolować swój stan zdrowia i przechodzić badania kontrolne, aby monitorować efekty operacji i wykrywać ewentualne powikłania.

Kiedy zaleca się wybrać tę metodę w leczeniu otyłości?

Zmniejszenie żołądka zaleca się osobom z otyłością III stopnia (BMI powyżej 40) lub osobom z otyłością II stopnia (BMI powyżej 35) z współistniejącymi chorobami związanymi z otyłością, takimi jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, choroby serca czy obturacyjny bezdech senny. Zabieg ten jest również rozważany u osób, które nie osiągnęły trwałej utraty masy ciała przy użyciu innych metod leczenia, takich jak dieta, ćwiczenia fizyczne i farmakoterapia. Ważne jest, aby pacjent był gotów na zmiany stylu życia i przestrzeganie zaleceń medycznych po operacji, ponieważ sukces zabiegu w dużej mierze zależy od współpracy pacjenta i jego zaangażowania w proces leczenia.

Gdzie można wykonać taki zabieg?

Zmniejszenie żołądka można wykonać w specjalistycznych klinikach bariatrycznych oraz szpitalach posiadających oddziały chirurgii bariatrycznej. Wybór odpowiedniej placówki medycznej jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności operacji. Ważne jest, aby wybrać placówkę z doświadczonym zespołem chirurgów bariatrycznych, którzy mają doświadczenie w przeprowadzaniu takich zabiegów. Warto również zwrócić uwagę na zaplecze medyczne i dostęp do kompleksowej opieki pooperacyjnej, która obejmuje wsparcie dietetyka, psychologa oraz regularne badania kontrolne.

Ile kosztuje zabieg?

Koszt zabiegu zmniejszenia żołądka zależy od wybranej metody chirurgicznej, placówki medycznej oraz regionu, w którym wykonywana jest operacja. W Polsce ceny wahają się od 15 000 do 30 000 złotych. Koszt może obejmować nie tylko samą operację, ale także konsultacje przedoperacyjne, badania diagnostyczne, pobyt w szpitalu, opiekę pooperacyjną oraz wizyty kontrolne. W niektórych przypadkach operacja bariatryczna może być częściowo lub całkowicie refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), co wymaga spełnienia określonych kryteriów i uzyskania skierowania od lekarza specjalisty. Przed przystąpieniem do zabiegu warto dokładnie zapoznać się z kosztami i opcjami finansowania, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.

Zmniejszenie żołądka to poważna decyzja, która wymaga starannego przemyślenia i odpowiedniego przygotowania. Przed przystąpieniem do zabiegu warto skonsultować się z lekarzem i zebrać jak najwięcej informacji na temat procedury, jej zalet, wad oraz potencjalnych ryzyk. Decyzja o poddaniu się operacji bariatrycznej powinna być podjęta świadomie, z pełnym zrozumieniem konsekwencji i zobowiązań, jakie niesie ze sobą zmiana stylu życia po operacji.