Każdy z nas ma prawo się bronić – to niepodważalny fakt. Jednakże często z różnych stron dobiegają informacje, że osoba broniąca się przed napaścią fizyczną, zostaje oskarżona o złamanie prawa.

To znów prowadzi do błędnego przekonania, jakoby osoba zaatakowana, używająca środków zapobiegawczych względem napastnika, nie była chroniona przez prawo.

Niewiedza z zakresu panujących przepisów może prowadzić do powszechnej znieczulicy na polskich ulicach. Chcąc temu zapobiec, przychodzimy z artykułem, gdzie raz na zawsze obalimy wszelkie mity związane z obroną konieczną. Czym ona jednak jest i czy ma swoje granice?

Obrona konieczna a obowiązujący stan prawny

Według art. 25 § 1 Kodeksu Karnego obrona konieczna polega na odparciu bezpośredniego i bezprawnego zamachu, który dokonywany jest na jakiekolwiek dobro chronione prawem. Należy także pamiętać, że osoba, która działa w ramach tej obrony nie popełnia przestępstwa. Muszą jednak wystąpić trzy warunki konieczne:

• ma miejsce realny atak na dobro lub osobę chronioną prawem,
• atak ma charakter bezpośredni,
• atak jest bezprawny.

Atak musi być realny, tak aby obrona była uzasadniona. Zwykły stan, poczucie niebezpieczeństwa jest nieuzasadniony w świetle prawa. Jednakże, kiedy istnieją przesłanki ku temu, że zostaniemy zaatakowani w najbliższym momencie, obrona konieczna może zostać zastosowana.

Są to przypadki, kiedy napastnik swoim zachowaniem daje wyraźne wskazówki np. wyciąga scyzoryk lub narzędzia służące do włamania na posesję.

Atak bezpośredni oznacza, że jest on skierowany wobec konkretnej rzeczy lub też osoby. Przykładem objaśniającym warunek bezprawnego charakteru zamachu może być interwencja funkcjonariusza służb mundurowych.

Policjant wyprowadzając kogoś z lokalu (w uzasadnionym przypadku) działa w ramach przyznanych mu kompetencji. Jeżeli ta osoba zaczyna się bronić, używając siły fizycznej, popełnia bezpieczeństwo, gdyż jego działania nie mają znamion obrony koniecznej.

Granice obrony koniecznej

Obrona konieczna musi być tylko i wyłącznie obroną. W momencie, kiedy udało się odeprzeć atak napastnika, należy zaprzestać dalszego działania i wezwać odpowiednie służby. Należy również pamiętać o zastosowaniu pewnej granicy – obrona musi być współmierna do ataku.

Stosując zbyt dużo siły lub tez intensywniej niż to było konieczne, przy odparciu ataku, można spotkać się z tzw. ekscesem intensywnym. Istotną zasadą, pomagającą zrozumieć ten przykład jest dostosowanie sposobu obrony do niebezpieczeństwa, jakie grozi podczas ataku.

Innym przykładem przekroczenia granic przy obronie, może być tzw. eksces ekstensywny. Jest on uznawany wtedy, gdy obrona nadmiernie rozciąga się w czasie – została podjęta zbyt szybko (przed znakami mówiącymi o bezpośredniości) lub też zbyt późno (kiedy bezpośrednie niebezpieczeństwo już przeminęło).

Sytuacje, kiedy stoimy przed ryzykiem ataku na naszą osobę lub mienie, są powodem sporego stresu. W jego wyniku często podejmowane są pochopne decyzje. W przypadku, kiedy osoba broniąca się przekracza granice lub nie są spełnione warunki konieczne, uznawana jest za winną popełnionego przestępstwa, ale nie podlega karze.

Osoba działa wówczas pod wpływem strachu i stresu co stanowi podstawy do usprawiedliwienia okoliczności zamachu. Wszystko zależy jednak od zaistniałej sytuacji oraz interpretacji sądu.

Skutki przekroczenia granic obrony koniecznej

W przypadku przekroczenia granic obrony koniecznej mówimy o popełnieniu przestępstwa. Osoba broniąca się, używająca rażących metod obrony koniecznej, może zostać ukarana przez sąd. W sytuacji, kiedy to osoba atakowana znajduje się w sytuacji, gdzie nie spełnione są warunki do wystąpienia obrony koniecznej, sama staje się napastnikiem. Również podlega ona ukaraniu przez sąd.

Jak się bronić przed atakiem

Obrona konieczna, czyli popularna samoobrona, jest niezwykle istotnym elementem, którego zasady mogą pomóc poradzić sobie w niebezpiecznych sytuacjach. Warto zaopatrzyć się w sprzęt, który zapewni nam poczucie bezpieczeństwa. Niekiedy samo posiadanie przedmiotów tego typu nie wystarcza.

Aby poczuć się w pełni sił do stanięcia w obronie swojego zdrowia lub też bliskich i innych, warto rozpocząć trening samoobrony. Dzięki lekcjom w szkole obrony https://jbakademia.pl/ poznasz wszelkie techniki, pozwalające obronić się przed napastnikiem. Należy pamiętać, że obrona czy też walka powinna być traktowana jako ostateczność.